WODA W DIECIE OSÓB STARSZYCH
Żywienie osób starszych: woda
Woda jest składnikiem niezbędnym do życia. Odwodnienie jest zaś szczególnie niebezpieczne dla osób starszych. Sprawdź, dlaczego i zadbaj, aby picie wody było codziennym rytuałem.
Woda jest składnikiem każdej komórki Twojego ciała. U osób dorosłych stanowi około 60 proc. masy ciała, dlatego np. jeśli ważysz 60 kg, to woda w Twoim organizmie to aż 36 kg. Nic więc dziwnego, że zapotrzebowanie na wodę jest u nas tak duże. Odpowiednia ilość wody umożliwia utrzymanie stałej temperatury ciała i prawidłowy przebieg procesów życiowych. Jest materiałem budulcowym komórek i tkanek oraz bierze udział w transporcie wewnątrzustrojowym składników pożywienia. Bez wody nie będą prawidłowo zachodzić procesy trawienia i wchłaniania składników odżywczych, wydalania produktów metabolizmu oraz toksyn czy regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej.
Woda – zapotrzebowanie organizmu u osób starszych
Zapotrzebowanie organizmu na wodę zależy od wieku. Dodatkowo czynnikami, które je warunkują, są poziom aktywności fizycznej i temperatura otaczającego środowiska. Zgodnie z zaleceniami polskiego Instytutu Żywności i Żywienia kobiety powinny wypijać 2 litry, a mężczyźni 2,5 litra płynów dziennie. Szacunkowo liczy się, że 20% z tych wartości stanowi woda zawarta w produktach spożywczych.
Woda – odwodnienia u osób starszych: objawy i konsekwencje
Wraz z wiekiem zmniejsza się zawartość wody w organizmie i rośnie ryzyko odwodnienia organizmu u osób starszych. Statystyki wskazują, że odwodnienie jest jedną z głównych przyczyn hospitalizacji osób starszych. Z danych wynika, że ma to związek z:
- nieregularnym spożywaniem posiłków głównych lub całkowitym ich pomijaniem,
- niskim spożyciem produktów i napojów mlecznych, soków owocowych i warzywnych oraz wody mineralnej,
- zbyt dużą ilością wypijanych napojów słodzonych, kawy i herbaty.
Odwodnienie ma wiele niespecyficznych objawów przypisywanych starości lub mylnie interpretowanych jako swoiste dla chorób wieku podeszłego. Często są więc ignorowane i generują błędne nawyki, jak np. stosowanie w przypadku zaparć środków przeczyszczających, które niewłaściwie przyjmowane mogą prowadzić do odwodnienia organizmu i zaburzeń takich, jak:
- osłabienie,
- skurcze mięśni,
- nudności,
- osłabienie funkcji poznawczych.
Odwodnienie sprzyja rozwojowi powikłań zakrzepowo-zatorowych i chorób infekcyjnych, prowadząc nawet do śmierci. Dlatego zwróć uwagę na poniższe objawy, które mogą świadczyć o tym, że Twój organizm traci więcej wody i elektrolitów:
- bóle i zawroty głowy,
- zaburzenia świadomości,
- zaburzenia widzenia,
- przyspieszona praca serca,
- utrata elastyczności skóry,
- podkrążone oczy,
- zaparcia,
- niepokój,
- pobudzenie,
- skłonność do upadków.
Woda – profilaktyka zaburzeń wodno-elektrolitowych u osób starszych
Biorąc pod uwagę konsekwencje odwodnienia, warto, abyś zadbał o prawidłową ilość przyjmowanych płynów każdego dnia. W ramach profilaktyki:
- pij w ciągu dnia mniej, ale częściej,
- monitoruj jakość spożywanych płynów,
- wodę, kierując się jej smakiem,
- uwzględniaj działanie przyjmowanych leków, temperaturę otoczenia oraz wydolność nerek.
Pamiętaj! Pij wodę nie tylko wtedy, gdy czujesz pragnienie – ono jest już objawem odwodnienia rzędu 1–2 proc. Warto zróżnicować zatem swój jadłospis pod względem płynów i unikać nasilających ryzyko odwodnienia napojów alkoholowych.
Zapotrzebowanie na wodę jest dość duże. Nasz organizm nie jest w stanie pokryć go samodzielnie – w procesach przemiany materii wytwarza zaledwie 300 ml na dobę. Dlatego jej głównym źródłem powinny być dla Ciebie płyny przyjmowane wraz z pożywieniem oraz woda mineralna, soki owocowo-warzywne, zupy, owoce, warzywa, mleko i napoje mleczne.
Woda – monitorowanie poziomu nawodnienia
Ocena stanu nawodnienia organizmu nie jest łatwa, ale warto, abyś prowadził codzienną obserwację objawów. Możesz w tym celu wykorzystać takie techniki jak: ocena koloru moczu (im ciemniejszy mocz, tym większe zapotrzebowanie na wodę), pomiar objętości moczu (u zdrowego człowieka średnio 1–2 litry na dobę), wystąpienie uczucia pragnienia czy pomiar masy ciała. Laboratoryjnie wykonywany jest pomiar ciężaru właściwego moczu (osmolalności moczu, plazmy, stężenia sodu w osoczu, azotu mocznikowego we krwi, klirensu kreatyniny i współczynnika filtracji kłębuszkowej).
Odwodnienie może prowadzić do ciężkich zaburzeń, a nawet śmierci, dlatego już dziś zacznij wyrabiać w sobie nawyk picia wody oraz innych napojów, dbając przy tym o ich jakość. Jeśli pojawią się u Ciebie objawy budzące niepokój, warto skonsultować je z lekarzem.
