Zespół takotsubo, czyli choroba złamanego serca

Kardiomiopatia takotsubo – znana także jako choroba złamanego serca – to ostry, ale jednocześnie odwracalny stan kardiologiczny, który objawami mocno przypomina zawał serca. Za każdym razem wymaga on specjalistycznej diagnostyki i leczenia.

Z tekstu dowiesz się:

• co to jest zespół takotsubo,
• jakie przyczyny może mieć kardiomiopatia takotsubo,
• jak objawia się choroba złamanego serca,
• jak się ją diagnozuje i leczy.

Choroby sercowo-naczyniowe to częsty problem u osób starszych. Rozpowszechniona wśród seniorów jest choroba niedokrwienna serca, u wielu rozpoznawane są objawy miażdżycy. Jednym z ostrych stanów kardiologicznych występujących u osób w podeszłym wieku jest kardiomiopatia takotsubo, znana również jako zespół takotsubo lub choroba złamanego serca.

Została ona opisana po raz pierwszy przez japońskich naukowców w 1990 r. Nazwa „takotsubo” nawiązuje do dość specyficznego obrazu lewej komory serca, uzyskiwanego w badaniu wentrykulograficznym wykonywanym w ostrej fazie tej choroby. Przypomina on kształtem właśnie „takotsubo”, czyli wykorzystywane w Azji naczynie rybackie służące do połowu ośmiornic.

Takotsubo – przyczyny

Kardiomiopatia takotsubo najczęściej rozpoznawana jest u kobiet po menopauzie – zaledwie około 3% przypadków diagnozuje się u osób poniżej 50. roku życia. Jednoznaczne przyczyny tego schorzenia nie zostały określone. U kobiet najczęściej wystąpienie objawów takotsubo związane jest z silnym stresem emocjonalnym – z tego powodu zespół ten określa się też mianem choroby złamanego serca. W około 30% przypadków konkretnego czynnika, który wywołał stres nie udaje się zidentyfikować. Wiadomo jednak, że zespół takotsubo częściej występuje u kobiet z astmą, nadczynnością tarczycy oraz przewlekłymi chorobami układu oddechowego.

U mężczyzn schorzenie jest zdecydowanie rzadsze. W badaniach naukowych pojawiły się nieliczne przypadki, gdy objawy takotsubo pojawiały się u panów po cewnikowaniu pęcherza moczowego, gastroskopii, ale również… podczas stosunku seksualnego z dużo młodszą kobietą.

Choroba złamanego serca – objawy

Kardiomiopatia takotsubo przebiegać może w dwóch scenariuszach. Jeśli pojawia się u pacjenta nie przebywającego w danej chwili w szpitalu, najczęściej daje objawy bardzo podobne do zawału serca. Jest to m.in. uczucie kłucia i bólu w mostku, duszności, zawroty głowy, czasem również nudności i wymioty.

Jeżeli choroba złamanego serca rozwija się u pacjentów hospitalizowanych (np. z powodu udaru, niewydolności oddechowej, przygotowywanych do operacji ortopedycznej), zazwyczaj objawia się nieco inaczej. Obserwuje się wówczas:

• arytmię serca,
• obrzęk płuc,
• nieprawidłowe wyniki EKG,
• podwyższony poziom troponin sercowych,
• zatrzymanie krążenia.

Zespół takotsubo – leczenie

Podstawą diagnostyki choroby złamanego serca u większości pacjentów jest wykonanie badań laboratoryjnych (głównie markery uszkodzenia mięśnia sercowego), badania EKG oraz badań obrazowych, w tym echokardiografii oraz koronarografii.

W pierwszym etapie zespołu takotsubo, tuż po wystąpieniu objawów, stosuje się leczenie farmakologiczne takie, jak w przypadku zawału (kwas acetylosalicylowy, leki przeciwpłytkowe, beta-bloker, inhibitor konwertazy angiotensyny lub bloker receptora dla angiotensyny). Po ostatecznym potwierdzeniu zaleca się leczenie objawowe uwzględniające diuretyki i leki rozszerzające naczynia.

Mimo czasami dość ostrego przebiegu, kardiomiopatia takotsubo jest chorobą o dobrych rokowaniach. Do powikłań dochodzi u około 19% pacjentów – zalicza się do nich m.in. niewydolność serca, obrzęk płuc i wstrząs kardiogenny.