Choroby starcze – miażdżyca. Wszystko, co musisz o niej wiedzieć

Według statystyk choroby układu krążenia są najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów w naszym kraju. Jednym z najbardziej rozpowszechnionych schorzeń tego typu jest miażdżyca – groźna i podstępna, powiązana z ryzykiem licznych powikłań niebezpiecznych dla zdrowia i życia.

Z tekstu dowiesz się:

  • co to jest miażdżyca,
  • jakie są przyczyny miażdżycy,
  • jakie są objawy miażdżycy,
  • jak przebiega leczenie miażdżycy.

Miażdżyca jest bez wątpienia jedną z najczęściej spotykanych chorób starszych ludzi, ale nie tylko. Coraz częściej diagnozowana jest także u młodszych pacjentów, nawet tuż po 30. roku życia, i m.in. z tego względu zalicza się ją do grupy schorzeń cywilizacyjnych. Bezpośrednią przyczyną miażdżycy jest gromadzenie się w tętnicach tzw. blaszki (płytki) miażdżycowej, składającej się z lipidów (przede wszystkim z cholesterolu), a także włókien kolagenu oraz tkanki łącznej. Blaszka miażdżycowa stopniowo zmniejsza światło tętnic, upośledzając swobodny przepływ krwi. Może to prowadzić do niedokrwienia narządów wewnętrznych. Najgroźniejszym skutkiem miażdżycy są udary mózgu i zawały serca, które mogą się skończyć nawet śmiercią.

Przyczyny miażdżycy

Istnieje wiele czynników, które zwiększają ryzyko odkładania się blaszki miażdżycowej w tętnicach. Na zachorowanie najbardziej narażone są osoby po 45. roku życia, nie bez znaczenia są jednak również czynniki genetyczne i predyspozycje rodzinne. Miażdżyca najczęściej ma związek z szeroko rozumianym niezdrowym trybem życia, do którego zalicza się:

  • spożywanie dużych ilości tłuszczów pochodzenia zwierzęcego,
  • niewielkie ilości zdrowych tłuszczów roślinnych w diecie,
  • spożywanie dużej ilości cukrów prostych,
  • brak aktywności fizycznej,
  • palenie papierosów,
  • przewlekły stres.

Miażdżyca częściej współwystępuje razem z innymi chorobami przewlekłymi, takimi jak nadciśnienie tętnicze, nadwaga i otyłość czy cukrzyca.

 

Miażdżyca – rodzaje

Blaszka miażdżycowa może się odkładać w różnych naczyniach organizmu i ze względu na ten fakt wyodrębnione zostały:

  • miażdżyca tętnic wieńcowych – płytka miażdżycowa odkłada się w naczyniach doprowadzających krew do serca,
  • miażdżyca mózgu – w tym przypadku dochodzi do zaburzeń pracy naczyń doprowadzających krew do mózgu,
  • miażdżyca aorty – płytka odkłada się w świetle największej w organizmie człowieka tętnicy, czyli aorty, doprowadzającej krew do wszystkich narządów,
  • miażdżyca kończyn dolnych – w tym przypadku stan zapalny dotyczy naczyń krwionośnych nóg.

Miażdżyca – objawy i diagnostyka

W zależności od tego, z jakim rodzajem choroby mamy do czynienia, objawy miażdżycy mogą być różne. I tak np. miażdżyca tętnic wieńcowych może się objawiać atakami bólu za mostkiem, promieniującego do żuchwy, nadbrzusza czy ramienia – nieleczona może spowodować zawał serca. Miażdżyca aorty bardzo często przebiega bezobjawowo, a bywa wykrywana przypadkiem, np. gdy lekarz po niepokojących wynikach badania poziomu cholesterolu zleci pacjentowi USG naczyń. Z kolei miażdżyca nóg zazwyczaj daje objawy w postaci drętwienia i osłabienia kończyn dolnych, ich ziębnięcia, sinienia skóry czy utraty owłosienia.

Jak już wcześniej wspominano, podstawą zarówno diagnostyki, jak i profilaktyki miażdżycy jest badanie określające poziom cholesterolu we krwi, badanie USG tętnic, które pozwala sprawdzić ewentualne zwężenia i zgrubienia naczyń, a także USG Dopplera, podczas którego lekarz oceni m.in. przepływ krwi w naczyniach. W dalszej diagnostyce wykonuje się m.in.:

  • koronarografię (badanie określające drożność tętnic wieńcowych),
  • angiografię (wizualizacja wnętrza naczyń krwionośnych),
  • EKG (zwłaszcza jeśli podejrzewa się występowanie powikłań).

Miażdżyca – leczenie

Leczenie miażdżycy jest działaniem wielokierunkowym. Po pierwsze – pacjent musi wyeliminować ze swojego trybu życia wszystkie czynniki, które mogą powodować odkładanie się blaszki miażdżycowej. Tłuszcze zwierzęce w diecie zamienia się na roślinne, konieczne jest też rzucenie palenia i systematyczna aktywność fizyczna.

Po drugie – lekarz może włączyć odpowiednią farmakoterapię, obejmującą np. przyjmowanie leków przeciwpłytkowych zapobiegających zakrzepom.

Po trzecie – niezbędne jest leczenie chorób współtowarzyszących: cukrzycy, nadciśnienia, hipercholesterolemii. Tego typu kompleksowe działania w wielu przypadkach znacznie poprawiają wyniki badań i zmniejszają ryzyko pogłębiania się zmian miażdżycowych.

Źródła:

https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/viewFile/12175/10053
http://www.wple.net/plek/numery_2014/numer-7-2014/400-402.pdf
http://www.wydawnictwopzwl.pl/download/205970100.pdf
https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/011/163/original/Strony_od_MpD_2010_06-13.pdf?1467899136