Jakie są choroby psychiczne osób starszych?

Starzenie się to proces, który dotyczy nie tylko fizycznych aspektów funkcjonowania organizmu, ale także spadku wydolności intelektualnej seniorów. Może on obniżać jakość ich życia i w negatywny sposób wpływać na relacje seniorów z otoczeniem. Należy mieć świadomość, że w tym okresie problemem mogą się stać również choroby psychiczne osób starszych.

Z tekstu dowiesz się:

• czym jest choroba Alzheimera,
• jakie są przyczyny i objawy depresji u seniorów,
• skąd u osób starszych biorą się stany lękowe.

Zaburzenia psychiczne wieku starczego to bardzo poważny problem: senior stopniowo traci samodzielność, izoluje się od innych, staje się całkowicie uzależniony od osób trzecich, czasami nawet bywa niebezpieczny dla siebie i dla otoczenia. Jeszcze niedawno choroby psychiczne u osób starszych były tematem tabu. Mimo skutecznych metod hamowania ich rozwoju seniorzy nie otrzymywali więc odpowiedniej pomocy i byli skazani na postępującą izolację społeczną. Tymczasem przyczyny i objawy choroby psychicznej u starszych można dość skutecznie leczyć, co pozwala seniorowi przez dłuższy czas zachować samodzielność.

Choroby psychiczne ludzi starszych – alzheimer

Jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych u seniorów jest otępienie starcze, zwane również demencją. Pod tym pojęciem kryje się wiele różnych chorób otępiennych, objawiających się m.in. osłabieniem sprawności poznawczej, zmianami emocjonalnymi oraz osobowościowymi.

Do grupy tych schorzeń zalicza się m.in. chorobę Alzheimera. Jest to schorzenie spowodowane odkładaniem się w tkankach mózgu nieprawidłowo zbudowanych białek, które tworzą złogi, prowadząc do martwicy tkanki mózgowej, a w efekcie: do jej zaniku. Przypuszcza się, że na rozwój choroby Alzheimera mogą mieć wpływ zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe.

Choroba Alzheimera jest podstępna i trudna do zdiagnozowania, zwłaszcza że jej wczesne objawy, takie jak kłopoty z koncentracją, pamięcią, wolniejsze mówienie czy poruszanie się, bywają składane po prostu na karb starzenia się. Z czasem jednak problemy pogłębiają się, a chory staje się całkowicie uzależniony od osób trzecich.

Alzheimera niestety nie można wyleczyć – da się jedynie hamować jego postęp. Terapia obejmuje przede wszystkim stosowanie określonych środków farmakologicznych, a także zajęcia z psychologiem oraz terapię zajęciową czy środowiskową.

Zaburzenia psychiczne u osób starszych – depresja

Jednym z dość często spotykanych zaburzeń psychicznych u osób starszych jest depresja. W jej przebiegu u pacjenta dochodzi do przewlekłego obniżenia nastroju, zmniejszenia energii oraz chęci do życia. Do czynników rozwoju depresji wśród osób starszych zalicza się:

• śmierć bliskiej osoby,
• poczucie osamotnienia,
• problemy finansowe związane z niską emeryturą,
• choroby przewlekłe,
• postępującą niesprawność i uzależnienie od innych osób,
• przyjmowanie niektórych leków.

Szczególnie zauważalne u osób starszych jest powiązanie występowania depresji z chorobami typowymi dla wieku podeszłego. Według badań zaburzenia depresyjne pojawiają się nawet u 30-42% pacjentów z chorobami nowotworowymi, 15-20% pacjentów z chorobą wieńcową, 9-25% pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz 20-40% pacjentów z chorobą Alzheimera.

Zaobserwowano, że u osób w podeszłym wieku objawy depresji są nieco inne niż u młodszych pacjentów. U chorych po 50. roku życia w obrazie klinicznym depresji dominują drażliwość, nerwowość, niepokój, trudności w zasypianiu oraz skargi hipochondryczne.

Choroby psychiczne u starszych ludzi – stany lękowe

Choroby psychiczne starszych ludzi obejmują również różnego rodzaju stany lękowe. Dzieli się je na dwie zasadnicze grupy:

• fobie – np. fobia społeczna czy agorafobia,
• zaburzenia lękowe z napadami lęku, czyli tzw. epizodyczny lęk napadowy.

U seniorów groźne są przede wszystkim napady lęku – trwają one z reguły kilka minut, rzadko dłużej niż 20-30 – organizm dość szybko reaguje bowiem na sytuację lękową uwalniając adrenalinę. W tym czasie uczucie paniki ustępuje, ale pewnego rodzaju rozbicie emocjonalne i niepokój mogą trwać oczywiście o wiele dłużej. W przypadku napadów lęku pacjent bardzo często nie jest w stanie określić jego przyczyny, ale łączy go z sytuacją, w której pojawił się po raz pierwszy.

Zaburzenia psychiczne wieku starczego – choć niekiedy trudne w diagnostyce i leczeniu – nie muszą od razu oznaczać całkowitej niesamodzielności oraz izolacji społecznej. Najważniejsze, by w porę poszukać specjalistycznej pomocy!