Choroby starcze – depresja. Z czym może być związana?

Depresja to choroba, która może dotyczyć każdego – bez względu na płeć czy wiek. Przypuszcza się, że z depresją zmaga się około 10% Polaków, przy czym większość z nich pozostaje niezdiagnozowana. Chorzy cierpią więc w milczeniu, samotności i bez wsparcia bliskich osób.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie wyróżniamy rodzaje depresji,
• jakie są przyczyny depresji,
• jakie są typowe objawy depresji,
• jak pomóc osobie z depresją.

Depresja to zaburzenie psychiczne, w przebiegu którego u pacjenta dochodzi do przewlekłego, długotrwałego obniżenia się nastroju, zmniejszenia energii i chęci do życia i ograniczenia ochoty do jakiegokolwiek działania. Depresję diagnozuje się u osób w każdym wieku, jednak zalicza się ją do jednej z najczęściej występujących chorób starczych. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest drugim pod względem częstotliwości występowania (po otępieniu) zaburzeniem psychicznym u seniorów.

Rodzaje depresji

Depresja to choroba o bardzo złożonej etiologii – nie da się określić jednej konkretnej przyczyny jej występowania. Ze względu na czynniki, które mogą być pewnego rodzaju punktem zapalnym wywołującym stany depresyjne, schorzenie dzieli się na:

• depresję somatyczną – współistniejącą z groźnymi chorobami ogólnoustrojowymi (np. nowotworami), schorzeniami mózgu oraz uzależnieniem od leków, narkotyków czy alkoholu,
• depresję endogenną – czyli tzw. pierwotną, która jest efektem nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu, np. zbyt małej ilości neuroprzekaźników w obrębie układu nerwowego,
• depresję psychologiczną – wywołaną przez traumatyczne przejścia psychiczne i emocjonalne, takie jak śmierć kogoś bliskiego, rozwód, niepowodzenia zawodowe, problemy finansowe itp.

Depresja – przyczyny

Depresja u osób starszych może mieć podłoże psychologiczne, endogenne lub somatyczne. Czasami różne czynniki mieszają się ze sobą, więc trudno jest ocenić, który odgrywa decydującą rolę. Wśród przyczyn depresji u seniorów mogą się znajdować naturalne starzenie się mózgu, specyficzna sytuacja społeczna oraz ekonomiczna (osamotnienie, poczucie bycia niepotrzebnym, brak konkretnego zajęcia na emeryturze, problemy finansowe), ale również inne choroby typowe dla wieku podeszłego: nadciśnienie, cukrzyca, różnego rodzaju zespoły bólowe. Ryzyko występowania depresji u seniorów zwiększa także przyjmowanie niektórych leków, np. na nadciśnienie czy steroidów.

Depresja – objawy

Jeśli chodzi o objawy depresji, to mogą być one bardzo niecharakterystyczne i trudne do rozpoznania. U pacjentów obserwuje się między innymi:

• obniżenie się nastroju,
• spadek energii,
• uczucie ciągłego zmęczenia,
• zmniejszony apetyt,
• zaburzenia snu,
• pesymistyczne nastawienie,
• niską samoocenę i poczucie winy,
• obniżenie funkcji poznawczych,
• zmniejszenie zainteresowań,
• myśli samobójcze.

Depresja – leczenie

Leczenie depresji to działanie wielokierunkowe, które obejmuje zazwyczaj zarówno stosowanie odpowiednich środków farmakologicznych, jak i terapię psychologiczną. Jak wynika z różnych badań, leki na depresję przynoszą poprawę u 50-75% pacjentów. Każdy chory reaguje na nie inaczej, a ich stosowanie jest obarczone ryzykiem występowania skutków ubocznych. Czasami nie mogą być one przyjmowane równolegle z innymi lekami, np. na cukrzycę czy choroby serca.

Jak wyjść z depresji bez stosowania środków farmakologicznych? Bardzo pomocna może się okazać terapia psychologiczna, obejmująca regularne indywidualne lub grupowe spotkania z psychologiem, a także różnego rodzaju metody biologiczne, takie jak deprywacja snu, głęboka stymulacja mózgu czy stymulacja nerwu błędnego. Oczywiście olbrzymią rolę odgrywają też bliscy ludzie, rodzina czy przyjaciele, którzy wiedzą, jak radzić sobie z depresją u seniora. Powinni oni wspierać pacjenta w codziennym życiu, kontrolować przyjmowanie przez niego leków, czasami wskazany jest także ich udział w psychoterapii. Depresja, choć groźna i podstępna, jest jednak w pełni uleczalna!

Źródła:

http://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/2016/07/2015-4_Gerontologia_9.pdf
http://www.pwwzp.ipin.edu.pl/wp-content/uploads/2017/12/Praktyczne-wskazowki-jak-leczyc-depresje.pdf
https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2017/10/Geriatria_2_2017_5.pdf