Brak apetytu u seniora – czym go pobudzić?
Według niektórych statystyk przewlekły brak apetytu u osób starszych, prowadzący do spadku masy ciała oraz niedoborów żywieniowych – określany specjalistycznie mianem anoreksji wieku podeszłego – może dotyczyć nawet 20-25% Europejczyków powyżej 65. roku życia.
Z tekstu dowiesz się:
- czym może być spowodowany brak apetytu u seniora,
- jakie są naturalne sposoby na brak apetytu u osób starszych,
- kiedy brak apetytu u starszej osoby trzeba skonsultować z lekarzem.
Zmniejszenie ilości spożywanych przez seniora pokarmów jest w pewnym zakresie zjawiskiem naturalnym. U seniorów wraz z procesami starzenia się dochodzi do spowolnienia przemiany materii. Są oni także mniej aktywni fizycznie. Wszystko to powoduje spadek zapotrzebowania na energię.
Jeżeli jednak u osoby starszej pojawia się przewlekły brak apetytu lub niepokojący spadek masy ciała, a wyniki badań krwi sugerują niedobory pokarmowe, są to już powody do niepokoju. Zespół tych problemów określa się specjalistycznie mianem anoreksji wieku podeszłego. Wbrew pozorom jest ona dość mocno rozpowszechniona – szacuje się, że boryka się z nią nawet 20-25% dorosłych Europejczyków.
Brak apetytu u seniora – jakie mogą być przyczyny?
Przewlekły brak apetytu u osoby starszej może mieć podłoże fizjologiczne, patologiczne i/lub środowiskowe. Podłoże fizjologiczne ma związek z zaburzeniami mechanizmu odczuwania głodu i sytości, za które odpowiadają m.in. hormony regulujące łaknienie: cholecystokinina, glukagonopodobny peptyd 1 oraz grelina. Wraz z wiekiem ich stężenie ulega zmianom, co może się objawić brakiem apetytu u starszych ludzi lub szybkim odczuwaniem sytości, nawet po zjedzeniu niewielkich porcji pożywienia.
Brak apetytu u seniorów może mieć także podłoże patologiczne. Do występowania jadłowstrętu mogą się przyczyniać takie choroby typowe dla seniorów, jak: wrzody żołądka, refluks, nowotwory, przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroba wieńcowa, przebyte zawały serca i udary mózgu, niewydolność nerek czy depresja wieku starczego.
Oprócz tego brak apetytu u starszej osoby może mieć podłoże środowiskowe i być wywołane samotnością, niepełnosprawnością, niskim wykształceniem czy odczuwanym stres, związanym np. z poziomem świadczeń emerytalnych.
Czym pobudzić apetyt u seniora?
Zanim zasięgniemy porady lekarza, można spróbować zwalczyć brak apetytu naturalnymi sposobami:
- Dopasowanie posiłków do wieku
Przygotowując posiłki, należy wziąć pod uwagę, że senior może mieć problem z pogryzieniem twardych warzyw, a jego układ pokarmowy – ze strawieniem ciężkich, tłustych potraw. Dlatego warto zadbać o to, by konsystencja, forma i rodzaje posiłków były dostosowane do wieku seniora.
- Różnorodne, smaczne, kolorowe posiłki
Każdy z nas ma swoje preferencje kulinarne. Jeśli seniorowi codziennie podaje się posiłki, których najzwyczajniej w świecie nie lubi, nie powinien dziwić brak apetytu. Warto więc ugotować coś, co trafia w gust osoby starszej, zadbać o to, by posiłek był kolorowy i ładnie wyglądał na talerzu.
- Wspólne gotowanie
Apetyt wzmaga już samo przygotowanie posiłków, najlepiej całą rodziną. Jeżeli senior ma na to ochotę, można go zaangażować we wspólne gotowanie, a najlepiej jest poprosić, by przygotował swoje popisowe danie.
- Towarzystwo w trakcie posiłków
Jedzenie w samotności jest przygnębiające. Znacznie lepiej jest więc jeść w towarzystwie, rozmawiając z bliskimi, żartując, omawiając bieżące życie rodziny. Jeśli pozwala na to plan dnia, warto zadbać o to, by przynajmniej jeden posiłek zjadać wspólnie przy stole.
Co na apetyt dla starszych ludzi? Czasem są potrzebne leki!
Jeżeli mimo różnych prób brak apetytu u seniora występuje cały czas, pojawiają się objawy niedożywienia albo osoba starsza potrzebuje specjalistycznego wsparcia żywieniowego w trakcie leczenia chorób przewlekłych (np. nowotworów), konieczna jest pomoc lekarza. Może on zalecić stosowanie środków farmakologicznych zawierających substancje poprawiające apetyt, takie jak wyciągi z kopru, mięty, cykorii, anyżu, mniszka czy krwawnika.
Do diety można również wprowadzić wysokokaloryczne napoje, które zastępują tradycyjne posiłki. Zawierają one odpowiednie ilości substancji odżywczych, a także witaminy i minerały – a to wszystko w niewielkiej ilości płynu. Napoje tego typu mają również wiele różnych smaków, np. waniliowy, kawowy, truskawkowy czy brzoskwiniowy. Należy jednak pamiętać, że zarówno środki farmakologiczne, jak i wysokokaloryczne napoje należy stosować jedynie po konsultacji z lekarzem.
