Żywienie osób starszych – dieta bezglutenowa. Co należy jeść, a jakie produkty odstawić?
Z upływem lat organizm pracuje wolniej, co dotyczy także procesów trawiennych. Spowalnia się perystaltyka jelit, zmienia mikroflora i zmniejsza ilość kosmków jelitowych. Spada w związku z tym tolerancja na niektóre produkty zbożowe zawierające gluten. Czym jest dieta bezglutenowa? Co mogą jeść, a czego powinny unikać osoby z nietolerancją glutenu?
Z tekstu dowiesz się:
- czym charakteryzuje się dieta bez glutenu,
- jakich produktów powinni unikać seniorzy z nietolerancją glutenu, a jakie są dozwolone.
Gluten jest białkiem roślinnym, które znajduje się w pszenicy, jęczmieniu, życie i owsie. Dotychczas był kojarzony wyłącznie z celiakią – autoimmunologiczną chorobą o podłożu genetycznym, charakteryzującą się nietolerancją glutenu i zaburzeniami wchłaniania wskutek zaniku kosmków jelita cienkiego.
W ostatnich latach rośnie jednak liczba osób, u których diagnozuje się tzw. nieceliakalną nadwrażliwość na gluten z uwagi na to, że jest go coraz więcej w pszenicy. U takich osób wskazana jest dieta bez glutenu, której celem jest zmniejszenie poziomu uszkodzenia jelit, a przez to poprawa wchłaniania składników odżywczych, tak bardzo istotnych w diecie każdego seniora.
Dieta bezglutenowa – na czym polega?
Dieta bezglutenowa to sposób odżywiania, który eliminuje gluten, a więc wyklucza z żywienia pszenicę, jęczmień, żyto oraz owies. Ten ostatni podczas przemiału bywa zanieczyszczony innymi zbożami – w sklepach jest więc dostępny specjalnie oznaczony owies bezglutenowy.
Gluten znacząco obniża zdolność wchłaniania składników odżywczych z pożywienia, co nierzadko skutkuje spadkiem masy ciała oraz anemią. Pozostałe objawy nietolerancji pszenicy bądź nadwrażliwości na gluten u osób dorosłych to zwykle:
- uporczywe wzdęcia i bóle brzucha,
- biegunki wodniste lub tłuszczowe,
- zmiany nastroju, często gorsze samopoczucie, a nawet depresja,
- migreny,
- inne niedobory w następstwie złego wchłaniania.
– Typowa dieta bez glutenu nie polega na tym, że osoba z nadwrażliwością czy nietolerancją będzie zjadać mniej produktów zawierających gluten, lecz całkowicie je wyeliminuje. W przypadku celiakii jest to wskazanie dożywotnie – wyjaśnia specjalista Willi Łucja.
Przy diecie bezglutenowej obowiązują dwie ważne zasady:
- Potrawy bezglutenowe powinny być przygotowywane na bazie produktów naturalnych.
- Aby unikać nieprzyjemnych niespodzianek w tak restrykcyjnej diecie (oraz nierzadko dodatkowych kosztów), dania bezglutenowe dobrze jest przygotowywać samodzielnie w domu.
Dieta bezglutenowa – co jeść, a czego unikać?
W diecie bezglutenowej nie jest wskazana pszenica (także orkisz i bulgur), jęczmień, żyto i owies oraz wszystkie produkty z ich dodatkiem:
- piwo,
- pieczywo,
- ciasta i w większości słodycze przemysłowe,
- płatki zbożowe,
- zupy i sosy (szczególnie te instant),
- makarony,
- chipsy.
Zboża glutenowe można doskonale zastąpić zbożami bezglutenowymi, które prezentujemy poniżej. Osoba z nietolerancją glutenu może jeść poza tym ziemniaki, bataty czy rośliny strączkowe. Kiedy jednak przejdziemy całkowicie na dania bezglutenowe, należy pamiętać, aby zboża glutenowe zamieniać na inne bez glutenu i nie rezygnować z kasz. Unikniemy w ten sposób niedoborów magnezu i witamin z grupy B.
Zboża naturalnie nieposiadające glutenu:
- ryż biały i brązowy,
- kukurydza,
- gryka,
- proso,
- amarantus,
- quinoa.
Można również spożywać dania bez glutenu z dodatkiem produktów ze specjalnym oznaczeniem przekreślonego kłosa, takie jak:
- mąka ze zbóż naturalnie bezglutenowych,
- bezglutenowe pieczywo i makarony z mąk bezglutenowych,
- bułka tarta bezglutenowa,
- ciasta i ciastka upieczone z bezglutenowej mąki lub z dozwolonych produktów.
– Żywienie osób starszych powinno zaspokajać specyficzne potrzeby, jakie posiadają seniorzy. Niestety, oni sami je zaniedbują i bardzo często źle się odżywiają. Jest to niejednokrotnie powodem licznych dolegliwości układu trawiennego. Seniorzy częściej też narzekają na złe samopoczucie. Tymczasem nie musi ono wynikać ze starzenia się organizmu – mówią opiekunowie Willi Łucja. – Wystarczy, że osoby starsze zadbają o odpowiedni sposób żywienia, jeśli tylko podejrzewają u siebie nietolerancję pokarmową lub nadwrażliwość na gluten. Zanim przejdą na dietę bezglutenową, powinni jednak skonsultować się z lekarzem, który zleci wykonanie niezbędnych badań, a przede wszystkim zdiagnozuje chorobę.
