Udar mózgu – komu może się przydarzyć?

Według statystyk w Polsce co roku na udar mózgu zapada około 75 tys. osób, z czego 25% umiera w ciągu miesiąca, a 33% spośród tych, którzy przeżyli, jest skazanych na inwalidztwo. Warto się dowiedzieć więcej o przyczynach udaru, jego objawach oraz możliwych metodach leczenia.

Z tekstu dowiesz się:

  • jakie są niemodyfikowalne przyczyny udaru mózgu,
  • co można zmienić w swoim stylu życia, żeby ograniczyć ryzyko wystąpienia udaru,
  • jak rozpoznać udar,
  • jak wygląda leczenie udaru,
  • dlaczego tak ważna jest rehabilitacja po udarze.

Co to jest udar? To zespół objawów neurologicznych występujących w sytuacji nagłych zaburzeń dopływu krwi do mózgu. Powstaje wówczas, gdy tętnica doprowadzająca krew do mózgu albo mniejsza tętniczka mózgowa ulegną zamknięciu, zwężeniu lub pęknięciu. To sprawia, że do mózgu nie dociera krew z tlenem i substancjami odżywczymi. Jeśli tętnica ulegnie zwężeniu lub zamknięciu, mamy do czynienia z udarem niedokrwiennym, zwanym też zawałem mózgu. Jeśli natomiast tętnica pęknie, a krew rozlewa się po mózgu, mówimy o udarze krwotocznym, czyli tzw. wylewie.

Udar mózgu – przyczyny niemodyfikowalne

Istnieje wiele czynników zwiększających ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Do tych niemodyfikowalnych zalicza się wiek (częstość występowania udaru podwaja się z każdą dekadą życia), płeć (częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet) oraz przynależność etniczną (najczęściej udary diagnozuje się u przedstawicieli rasy czarnoskórej oraz u Latynosów).

Udar – przyczyny podlegające modyfikacji

Istnieje również duża grupa czynników ryzyka, na które ma wpływ każdy z nas – zarówno poprzez podjęcie określonych działań medycznych, jak i zmianę stylu życia. Zalicza się do nich:

  • nieleczone nadciśnienie tętnicze,
  • nieleczone inne choroby układu krążenia,
  • nieleczoną cukrzycę,
  • podwyższony poziom cholesterolu,
  • palenie papierosów,
  • spożywanie alkoholu,
  • niedobór aktywności fizycznej,
  • stosowanie nieprawidłowej diety,
  • otyłość.

Udar mózgu – objawy

Objawy udaru mózgu są różnorakie i mogą obejmować niedowłady ciała, porażenie połowicze ciała, zaburzenia mowy (niemożność wypowiadania słów), nierozumienie prostych poleceń, zaburzenia widzenia i równowagi, zawroty i bóle głowy, nudności i wymioty.

Ważne, by po zauważeniu tego typu objawów jak najszybciej wezwać profesjonalny transport medyczny, który zawiezie pacjenta do szpitala – w leczeniu udaru liczy się każda sekunda!

Jak rozpoznać udar?

Udar mózgu rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych oraz wyników badań tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Pozwalają one odróżnić udar niedokrwienny od krwotocznego oraz ustalić konkretny obszar uszkodzeń. Inne badania, takie jak USG tętnic, echokardiografia czy analiza krwi, pomagają ustalić przyczyny udaru.

Udar mózgu – leczenie

W leczeniu udaru mózgu olbrzymie znaczenie ma to, jak szybko pacjent trafi do szpitala. Jeśli zdiagnozowano udar niedokrwienny, a od wystąpienia pierwszych objawów minęły nie więcej niż 3 godziny, możliwe jest zastosowanie środka rozpuszczającego zakrzep w tętnicy. Później nie będzie on już skuteczny – podejmuje się więc terapię aspiryną lub heparyną. W przypadku udaru krwotocznego bardzo często konieczne bywają natomiast operacje neurochirurgiczne. Oczywiście podejmowane są wszystkie działania mające na celu zabezpieczenie czynności życiowych organizmu – podłączenie kroplówek, podanie tlenu, czasem podłączenie do respiratora.

Rehabilitacja po udarze

Po ustabilizowaniu się stanu chorego konieczne są jego odpowiednia pielęgnacja (m.in. właściwe żywienie czy zapobieganie odleżynom) i intensywna rehabilitacja, dopasowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. Różnego rodzaju ćwiczenia po udarze, prowadzone przez fizjoterapeutów, mają na celu usprawnienie pacjenta, zlikwidowanie ograniczeń powstałych po udarze (np. niedowładów) oraz umożliwienie mu maksymalnej samodzielności. Często potrzebne bywają rehabilitacja neurologiczna i logopedyczna, a także wsparcie psychologiczne. Dla wielu osób udar mózgu to osobisty dramat, który może nawet spowodować depresję

Skutki udaru mogą być naprawdę bardzo poważne. Im wcześniej pacjent trafi do szpitala, tym większa jest jego szansa na przeżycie i uniknięcie ciężkiego inwalidztwa. Dlatego warto zapamiętać możliwe objawy udaru i reagować natychmiast, gdy zauważymy je u siebie lub bliskich!

Źródła:

https://ptfarm.pl/pub/File/FP/1_2009/07%20udar%20mozgu.pdf
https://www.mp.pl/pacjent/udar/udar-mozgu/135796,udar-mozgu