Otępienie starcze – jakie są jego rodzaje?

Otępienie starcze występuje u około 8-10% osób po 65. roku życia, a u osób po 80. roku życia zachorowalność sięga nawet 50%. Seniorzy dotknięci otępieniem stają się coraz mniej samodzielni, wycofują się z życia, aż w końcu następuje ich całkowite uzależnienie się od innych.

Z tekstu dowiesz się:

  • jakie są objawy otępienia starczego,
  • jakie są rodzaje otępienia.

Otępienie starcze – czyli demencja – to zespół postępujących zaburzeń psychicznych występujących u seniorów najczęściej w przebiegu chorób mózgu o różnych przyczynach. Choroby otępienne, które objawiają się osłabieniem sprawności poznawczej pacjenta, zmianami osobowościowymi, emocjonalnymi oraz psychicznymi, to m.in. choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, choroba Picka, pląsawica Huntingtona, a także neuroborelioza, choroba Creutzfeldta-Jakoba czy hiponatremia.

Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia w przebiegu otępienia starczego dochodzi m.in. do zaburzeń pamięci, myślenia, orientacji oraz rozumienia. Pacjent nie ma przy tym z reguły zaburzeń świadomości.

Otępienie starcze – objawy

Wśród typowych objawów otępienia starczego, które powinny skłonić do diagnostyki w kierunku chorób otępiennych, można wymienić:

  • problemy z wykonywaniem codziennych czynności: ubieraniem się, przygotowywaniem posiłków, higieną osobistą,
  • wyraźny spadek możliwości intelektualnych,
  • ciągłe powtarzanie pytań, gubienie rzeczy osobistych, zapominanie o spotkaniach, gubienie się w znanym otoczeniu,
  • trudności z podejmowaniem decyzji, nierozumienie możliwych niebezpieczeństw, problemy z podejmowaniem wieloetapowych działań,
  • problemy z rozpoznawaniem znajomych miejsc i osób, odkładanie rzeczy i zapominanie o nich, mylenie imion,
  • trudności ze znalezieniem słów, zbudowaniem prawidłowej wypowiedzi, błędy semantyczne, wyraźnie wolniejsza mowa,
  • zmienność nastroju, apatia, utrata energii, zmniejszenie zainteresowań, zachowania obsesyjne.

Rodzaje otępienia starczego

Wyróżnia się kilka rodzajów otępienia starczego, które różnią od siebie m.in. umiejscowieniem zmian neurodegeneracyjnych w mózgu.

  • Otępienie korowe

Jest to rodzaj otępienia rozwijający się w korowej części mózgu, spotykany przede wszystkim w chorobie Alzheimera. Cechuje się występowaniem zaburzeń pamięci świeżej, pogorszeniem zdolności rozumienia, zmianami osobowości oraz zaburzeniami wrażliwości emocjonalnej. U części chorych rozwijają się także zespoły depresyjne, które w pewnym stopniu maskują objawy otępienia starczego. W bardzo zaawansowanych stadiach choroby mogą się pojawiać urojenia.

  • Otępienie czołowo-skroniowe

W tym przypadku proces degeneracyjny rozwija się w płatach czołowych i/lub skroniowych. Do objawów chorób otępiennych tego rodzaju zaliczają się przede wszystkim zaburzenia osobowości, brak hamulców emocjonalnych, nadmierna obojętność albo wybuchowość, brak kontroli zachowania. Dodatkowo u pacjentów widoczne są postępujące zaburzenia mowy.

  • Otępienie podkorowe

Rozwija się bardzo powoli. Obejmuje początkowo zmiany w obszarze funkcji wykonawczych, np. utratę zdolności planowania i zaburzenia myślenia abstrakcyjnego, później pojawiają się zaburzenia nastroju, włącznie z depresją. Oprócz zmian psychicznych widoczne są także zaburzenia fizyczne: wzmożone napięcie mięśniowe, zaburzenia chodu, spowolnienie ruchowe oraz trudności w połykaniu.

  • Otępienie z ciałami Lewy`ego (DLB)

Jest dość problematyczne w diagnostyce, bo występują w nim zarówno typowe objawy demencji, jak i choroby Parkinsona. Pacjenci często borykają się z omamami słuchowymi i wzrokowymi, ale zaburzenia pamięci pojawiają się dość późno, przez co pacjenci długo zachowują zdolność wykonywania podstawowych czynności.

Niestety, bez względu na rodzaj otępienia starczego tych chorób nie można całkowicie wyleczyć. Współczesne metody terapeutyczne pozwalają jedynie hamować postęp choroby, zachowywać jak najdłużej samodzielność pacjenta oraz poprawiać jakość jego życia. Dużą rolę odgrywa tu oczywiście rodzina, której pomoc oraz troska pomagają seniorom radzić sobie z przykrymi objawami.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/150100,otepienie