Nerki to niezwykle ważny narząd, narażony na wiele różnych chorób, również tych o charakterze ostrym oraz przewlekłym. W ich leczeniu istotne jest nie tylko przyjmowanie określonych leków, ale także przestrzeganie konkretnych zasad żywieniowych – dieta w chorobach nerek jest bardzo ważnym elementem terapii!
Z tekstu dowiesz się:
- jak powinna wyglądać dieta przy niewydolności nerek,
- jaka jest zalecana dieta przy kamieniach nerkowych.
Nerki to parzysty narząd, który – w dużym uproszczeniu – odpowiada za odfiltrowywanie z organizmu szkodliwych substancji będących np. skutkiem ubocznym przemiany materii. Filtrują one krew przez całą dobę, usuwając z niej toksyny, mocznik czy nadmiar soli. Jednocześnie w nerkach zachodzą procesy, które umożliwiają zachowanie w organizmie wartościowych substancji.
Nerki są narażone na występowanie wielu chorób, takich jak ostre i przewlekłe zapalenie nerek, niewydolność nerek, kamica nerkowa czy schorzenia kłębuszków nerkowych. Mogą się z nimi borykać osoby obu płci i w różnym wieku, nie wyłączając seniorów. W ich leczeniu bardzo ważną rolę odgrywa prawidłowe żywienie. Dieta w niewydolności nerek czy dieta przy kolce nerkowej opiera się na przestrzeganiu ściśle określonych zasad.
Niewydolność nerek – dieta
Niewydolność nerek jest bardzo groźną chorobą, która powoduje stopniowe uszkadzanie wszystkich struktur anatomicznych budujących te narządy oraz utraty zdolności nerek do filtrowania krwi i usuwania z organizmu zbędnych substancji.
Dieta przy chorych nerkach powinna uwzględniać następujące zasady:
- ograniczenie ilości białka w diecie – dobowe zapotrzebowanie na białko zdrowej osoby dorosłej to około 1 gram na każdy kilogram masy ciała; jeśli w przebiegu niewydolności nerek przesączanie kłębuszkowe jest większe niż około 30-40 ml na minutę, można spożywać pełnowartościowe białko w normalnych ilościach, w ciężkich stadiach niewydolności konieczne jest jednak jego ograniczenie do 0,6-0,8 grama na każdy kilogram ciała na dobę,
- ograniczenie sodu w diecie – dieta na nerki przy niewydolności powinna uwzględniać mniejsze niż u zdrowych osób ilości soli, należy więc mocno ograniczyć, a nawet zupełnie wyeliminować z jadłospisu gotowe wędliny, sery żółte, gotowe zupy i sosy, należy też zrezygnować z dosalania potraw,
- ograniczenie fosforu w diecie – niewydolność nerek negatywnie wpływa na zdolność wydalania fosforu, który w dużych ilościach znajduje się m.in. w słoneczniku, migdałach, serach żółtych i topionych, płatkach owsianych czy nasionach roślin strączkowych – spożywanie tych produktów należy więc mocno ograniczyć,
- zmniejszenie ilości potasu w diecie – w bardzo zaawansowanych stadiach niewydolności nerek konieczne może się okazać ograniczenie spożywania potasu, który znajduje się m.in. w czekoladzie, suszonych owocach, bananach, pomidorach czy kaszy gryczanej.
Kamica nerkowa – dieta
Jeśli u pacjenta zostają zdiagnozowane kamienie nerkowe, dieta również jest ważnym elementem leczenia. Przede wszystkim należy w niej uwzględnić duże ilości płynów, tak aby objętość wydalanego moczu wynosiła około 2 litrów dziennie. Najlepsza do picia jest oczywiście woda, ale mogą to być również herbatki, naturalne kompoty czy soki. Płyny należy pić przez cały dzień w niewielkich porcjach, tak aby nie dopuścić do pojawienia się uczucia pragnienia.
Dieta nerkowa przy kamicy jest zależna od tego, jaki rodzaj kamieni tworzy się w nerkach chorego:
- Przy kamicy szczawianowej należy unikać szczawiu, szpinaku, botwiny, mocnej kawy i herbaty, czekolady oraz roślin strączkowych.
- Przy kamicy moczanowej lepiej unikać zup na mięsnych wywarach, sosów mięsnych, baraniny, podrobów, orzechów, grzybów, soczewicy oraz grochu.
- W przebiegu kamicy cystynowej zalecane jest ograniczenie spożywania mięsa i jego przetworów, a także ryb, jaj i pszenicy.
Jeśli u pacjenta z chorobami nerek konieczne jest wprowadzenie także innych specjalistycznych zasad żywieniowych – np. dieta na zbicie cholesterolu – warto zwrócić się o pomoc do lekarza lub dietetyka. Specjalista pomoże tak skomponować jadłospis, by dostarczał wszystkich niezbędnych witamin, mikroelementów i składników odżywczych, a jednocześnie pozytywnie wpływała na zdrowie.