Choroby starcze – rak prostaty. Wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Rak prostaty to drugi pod względem częstotliwości występowania nowotwór złośliwy wśród mężczyzn w Polsce. Niestety, rak prostaty przez długi czas może nie dawać żadnych charakterystycznych objawów, przez co zwykle jest diagnozowany bardzo późno, kiedy już trudno o skuteczne leczenie. Dlatego tak ważne są regularne wizyty u urologa oraz badania kontrolne.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są przyczyny raka prostaty,
• jakie są objawy raka prostaty,
• w jaki sposób diagnozuje się raka prostaty,
• jak przebiega leczenie raka prostaty.

Prostata – zwana inaczej gruczołem krokowym lub sterczem – jest elementem układu moczowo-płciowego mężczyzn, który bierze udział m.in. w produkcji nasienia. Niestety jest to gruczoł mocno narażony na zmiany nowotworowe – jeszcze niedawno rak prostaty był trzecim pod względem częstotliwości występowania nowotworem złośliwym u mężczyzn (po raku płuc i raku żołądka). Obecnie jest już drugi, a liczba zachorowań z roku na rok rośnie mniej więcej o 2-2,5%. Nowotwory prostaty u mężczyzn między 30. a 40. rokiem życia wykrywa się bardzo rzadko. Częstość występowania wyraźnie wzrasta u 50-latków, jednak najwięcej przypadków choroby diagnozuje się po 65. roku życia.

Rak prostaty – przyczyny

Przyczyny raka prostaty nie są jednoznacznie ustalone. Bez wątpienia ryzyko zachorowania jest wyższe u mężczyzn po 50. roku życia niż u 30-, 40-latków. Duże znaczenie w rozwoju choroby mają też czynniki genetyczne. Już badania przeprowadzone w 1956 r. dowiodły, że krewni pacjentów z rakiem prostaty zapadają na tę chorobę częściej niż panowie nieobciążeni rodzinnie. Ryzyko zachorowania zwiększa ogólnie rozumiany niezdrowy tryb życia – spożywanie alkoholu, palenie papierosów, niedobór aktywności fizycznej, przewlekły stres. Istnieją przypuszczenia, że rak prostaty może mieć też związek z nieprawidłową dietą, a dokładniej – ze spożywaniem dużych ilości tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Z kolei dieta bogata w ryby, warzywa z rodziny kapustnych i pomidory może być czynnikiem profilaktycznym.

Rak prostaty – objawy

Rak prostaty przez długi czas może się rozwijać bezobjawowo albo dawać niewielkie objawy, podobne do tych wywoływanych przez łagodny rozrost stercza. U mężczyzn mogą występować więc:

• potrzeba częstego oddawania moczu,
• konieczność oddawania moczu w nocy,
• parcia naglące,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza po wizycie w toalecie,
• oddawanie moczu wąskim strumieniem.

Z biegiem czasu może również dochodzić do zastoju moczu w pęcherzu, a później do wodonercza i niewydolności nerek.

Rak prostaty – diagnostyka

Podstawą diagnostyki raka prostaty, zwłaszcza tej wczesnej, dającej duże szanse na skuteczne leczenie, są regularne badania per rectum (przez odbyt) wykonywane przez urologa. Zaleca się, by panowie po 50. roku życia (a obciążeni nowotworem rodzinnie nawet po 40. roku życia) przynajmniej raz w roku zgłaszali się do lekarza na takie badanie. Nie jest ono być może zbyt komfortowe, ale bardzo ważne dla zdrowia, a nawet życia! Absolutnie nie można się więc wstydzić – urolog może dzięki niemu wykryć nawet niewielkie powiększenie stercza i, jeśli będzie taka potrzeba, skierować pacjenta na dalszą diagnostykę.

Obejmuje ona m.in. oznaczanie stężenia antygenu PSA w surowicy, badanie TRUS (przezodbytnicze badanie USG prostaty), rezonans magnetyczny oraz tomografię komputerową. Pod kontrolą USG wykonuje się także biopsję prostaty, czyli pobranie wycinka zmiany, który następnie trafia do badania histopatologicznego, pozwalającego określić, czy w tkance znajdują się komórki nowotworowe.

Rak prostaty – leczenie

Leczenie raka prostaty zależy m.in. od postaci klinicznej zmian nowotworowych, stopnia zaawansowania, a także wieku pacjenta. W przypadku wcześnie wykrytej choroby, ograniczonej jedynie do gruczołu krokowego (bez przerzutów) wykonuje się operację prostatektomii, czyli wycięcia stercza wraz z pęcherzykami nasiennymi i grupami węzłów chłonnych. Jeszcze niedawno były to inwazyjne operacje, wymagające długiej rekonwalescencji – obecnie wykonuje się je laparoskopowo, coraz częściej przy użyciu nowoczesnych robotów chirurgicznych, co jest o wiele mniej obciążające dla pacjenta, zmniejsza ryzyko powikłań, a w wielu przypadkach pozwala nawet zachować funkcje seksualne.

Jeżeli natomiast rak prostaty jest w stadium zaawansowanym i obecne są przerzuty, konieczne mogą być bardziej radykalne metody leczenia – niekiedy zaleca się usunięcie jąder, w innych przypadkach bywa stosowana chemioterapia.

Rak prostaty jest bardzo niebezpieczny i – niestety – coraz częstszy. Dlatego warto się regularnie badać i zwracać uwagę na wszystkie niepokojące objawy.

Źródła:

http://www.czytelniamedyczna.pl/674,rak-stercza.html
https://www.mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/100849,rak-gruczolu-krokowego
http://www.phmd.pl/api/files/view/29571.pdf