Choroby starcze – dna moczanowa. Co to jest?
Dna moczanowa (podagra, artretyzm) to jedna z najczęściej występujących chorób zapalnych stawów, spowodowana odkładaniem się w płynie stawowym i okolicznych tkankach kryształów moczanu sodu. To bardzo bolesna, obciążona licznymi powikłaniami choroba. Na szczęście można ją skutecznie leczyć!
Z tekstu dowiesz się:
- co to jest dna moczanowa,
- jakie są przyczyny dny moczanowej,
- jakie mogą być objawy artretyzmu,
- w jaki sposób przebiega leczenie dny moczanowej.
Dna moczanowa to choroba, której objawy opisywano już w starożytnym Egipcie. Nazywano ją chorobą królów lub chorobą bogaczy – dotykała bowiem przede wszystkim przedstawicieli wyższych klas społecznych, którzy nie byli zbyt aktywni fizycznie, dużo jedli i pili spore ilości alkoholu. Wraz z rozwojem ekonomicznym artretyzm zaczął się jednak rozpowszechniać.
Artretyzm – co to jest?
Co to jest artretyzm? Jest to schorzenie zapalne stawów, które rozwija się na skutek odkładania się kryształków moczanu sodu w płynie stawowym oraz innych tkankach stawów. Szacuje się, że z dną moczanową boryka się około 1% populacji w krajach uprzemysłowionych. Na rozwój choroby szczególnie narażeni są mężczyźni po 40. roku życia oraz kobiety po okresie menopauzy. Wcześniej u pań czynnikiem ochronnym jest występowanie wysokiego stężenia estrogenów, których jednak wraz z wiekiem ubywa.
Dna moczanowa – przyczyny
Odkładanie się kryształów moczanu sodu w tkankach stawowych jest efektem zwiększonego stężenia kwasu moczowego w organizmie, czyli tzw. hiperurykemii.
Wyróżnia się dwie postaci dni moczanowej:
- pierwotną – kiedy hiperurykemia i odkładanie się kryształków moczanu sodu w tkankach stawów wynikają z nadprodukcji kwasu moczowego w organizmie na skutek wrodzonych zaburzeń enzymatycznych lub zmniejszonego wydalania kwasu moczowego przez nerki,
- wtórną – kiedy podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi jest efektem nadużywania alkoholu, nieprawidłowej diety, innych chorób (białaczka, niedokrwistość hemolityczna, czerwienica prawdziwa) lub przyjmowania niektórych leków (np. moczopędnych).
Dna moczanowa – objawy
W przebiegu dny moczanowej można wyróżnić cztery etapy: okres hiperurykemii bezobjawowej, ostre napady zapalenia stawów, okresy międzynapadowe oraz dnę moczanową przewlekłą (zaawansowaną).
Widoczne objawy podagry rozpoczynają się zazwyczaj atakiem zapalenia jednego stawu – najczęściej jest to staw podstawny palucha, rzadziej stawy palców rąk, staw barkowy lub kolanowy. Atak bardzo silnego bólu pojawia się najczęściej nad ranem i w ciągu kilku-kilkunastu godzin osiąga punkt kulminacyjny. Staw staje się obrzęknięty, pokrywająca go skóra jest czerwona i gorąca, złuszcza się naskórek. U pacjenta często występują też gorączka i uczucie ogólnego osłabienia.
Pierwsze objawy artretyzmu, nawet nieleczone, mijają w ciągu kilku-kilkunastu dni. Później następuje okres wyciszenia się choroby. Jeżeli w tym czasie nie podejmie się odpowiedniego leczenia, ataki dny moczanowej zaczną powracać, staną się coraz częstsze i zaczną dotyczyć kolejnych stawów.
Dna moczanowa – leczenie
W fazie ostrego ataku zapalenia stawu leczenie dny moczanowej ma na celu przede wszystkim złagodzenie dolegliwości bólowych. W tym okresie stosowane są niesteroidowe leki przeciwzapalne, kolchicyna oraz glikokortykosteroidy. Niektóre z nich aplikuje się dostawowo, ale wcześniej z reguły pobiera się od pacjenta próbkę płynu stawowego w celu potwierdzenia diagnozy.
Po wyleczeniu ostrej postaci dny moczanowej terapia ma na celu zahamowanie rozwoju choroby, m.in poprzez utrzymywanie niskiego stężenia kwasu moczowego w organizmie. Konieczne są stosowanie odpowiednich środków farmakologicznych oraz zmiana stylu życia, w tym rezygnacja z alkoholu, podjęcie aktywności fizycznej oraz przestrzeganie zasad zdrowej diety. Niestety dna moczanowa często współwystępuje z innymi schorzeniami, takimi jak otyłość, nadciśnienie czy zaburzenia gospodarki lipidowej, które również wymagają odpowiedniego leczenia.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/63788,dna-moczanowa
https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/28664/23433
