Nowotwory u osób starszych – rak jelita grubego. Jak go leczyć?

Rak jelita grubego to jeden z najczęściej diagnozowanych w Polsce nowotworów, w przypadku którego szczyt zachorowalności przypada na siódmą i ósmą dekadę życia. Niestety, nowotwór jelita grubego u wielu pacjentów bywa rozpoznawany w zaawansowanym stadium, kiedy skuteczna terapia jest o wiele trudniejsza. Tymczasem wczesna diagnostyka znacznie zwiększa szanse na wyleczenie.

Z tekstu dowiesz się:

• co to jest rak jelita grubego,
• jakie są przyczyny raka jelita grubego,
• jakie są pierwsze objawy raka jelita grubego,
• jak można go diagnozować i leczyć.

Nowotwór jelita grubego to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych w Europie. W Polsce zachorowalność na ten rodzaj raka systematycznie wzrasta. Według Krajowej Bazy Danych Nowotworowych w 2010 r. w naszym kraju zdiagnozowano go u ponad 9100 osób i zanotowano ponad 7000 spowodowanych nim zgonów.

Rak jelita grubego rzadko występuje u pacjentów poniżej 40. roku życia – rozpoznaje się go głównie u seniorów w siódmej i ósmej dekadzie życia, a więc jest on nowotworem osób starszych.

Rak jelita grubego – przyczyny

Nie ma jednej, konkretnej przyczyny, która powoduje mutację nowotworową komórek jelita grubego i rozwój raka. Istnieje jednak spora grupa czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania. Zaliczają się do nich:

• uwarunkowania genetyczne,
• predyspozycje dziedziczne,
• niewłaściwa dieta,
• niedobór aktywności fizycznej,
• otyłość,
• palenie papierosów,
• spożywanie alkoholu,
• obecność polipów w jelicie,
• przebyte w przeszłości choroby zapalne jelit.

Częściej na nowotwór jelita grubego chorują osoby, u których w rodzinach występowały przypadki raka piersi, raka jajnika, raka endometrium oraz raka prostaty.

Tak jak dieta bogata np. w tłuszcz zwierzęcy i cholesterol zwiększa ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, tak codzienny jadłospis ograniczający te produkty i uwzględniający m.in. żywność bogatą w błonnik i witaminy sprawia, że to ryzyko jest mniejsze. Podobnie jest z aktywnością fizyczną – regularny ruch obniża ryzyko rozwoju raka nawet o 50%. Warto pamiętać więc o codziennej profilaktyce!

Rak jelita grubego – objawy

Objawy raka jelita grubego bywają bardzo różnorodne. Oczywiście mogą one dotyczyć funkcjonowania układu pokarmowego i obejmować np. zmianę rytmu wypróżnień, obecność krwi w stolcu i ból brzucha, ale często są to również symptomy ogólnoustrojowe: niedokrwistość, utrata masy ciała czy ogólne osłabienie i złe samopoczucie.

Czasami objawy nowotworu jelita grubego różnią się w zależności od rodzaju raka. Nowotwór lewej strony odbytnicy często wiąże się z krwawieniem z odbytu i zmianami rytmu wypróżnień, zaś rak prawej połowy okrężnicy daje objawy w postaci niedokrwistości oraz dolegliwości jamy brzusznej.

Rak jelita grubego – przerzuty

Rak jelita grubego rozprzestrzenia się po organizmie naczyniami krwionośnymi oraz limfatycznymi, zajmując kolejne narządy wewnętrzne. Przerzuty raka jelita grubego występują najczęściej w:

• płucach,
• wątrobie,
• węzłach chłonnych,
• jamie otrzewnej,
• w najbardziej zaawansowanych przypadkach – w mózgu i kościach.

Towarzyszą im symptomy typowe dla nowotworów zajętych narządów.

Diagnostyka raka jelita grubego

Współczesna medycyna zna wiele metod diagnostyki raka jelita grubego, nawet na wczesnym etapie jego rozwoju. Badania te pełnią oczywiście także funkcję profilaktyczną. Najprostsze jest badanie per rectum, które pozwala wykryć niepokojące objawy i skierować pacjenta na bardziej szczegółową diagnostykę. Jej standardem jest kolonoskopia z pobraniem wycinków błony śluzowej jelita – polega ona na wprowadzeniu przez odbyt do jelita cienkiej, zakończonej niewielką kamerą rurki. Dzięki niej lekarz może dokładnie obejrzeć tkanki od wewnątrz, a także pobrać fragmenty ewentualnych zmian do badania histopatologicznego.

Rak jelita grubego – leczenie

Głównym elementem leczenia raka jelita grubego są zabiegi chirurgiczne – również u pacjentów z przerzutami. Uzupełniająco stosuje się chemioterapię, przede wszystkim u osób z wysokim ryzykiem nawrotu (według statystyk zwiększa ona odsetek wyleczeń). Chemioterapia paliatywna z kolei istotnie wydłuża czas życia chorych. Ciągle trwają natomiast badania nad lekami nowej generacji, które hamują namnażanie komórek nowotworowych oraz uniemożliwiają rozwój nowych naczyń krwionośnych w obrębie nowotworu.

Źródła:

http://www.onkonet.pl/dp_npp_rakokreznicy.html
http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2014/09/pnm_2011_137_145.pdf
https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201503_Farmacja_007.pdf
http://www.io.gliwice.pl/sites/default/files/informatory/broszura_rak_jelita_grubego.pdf