Zaćma – przyczyny, objawy, leczenie

Zaćma to jedna z najczęściej występujących chorób wzroku na świecie, w wielu przypadkach prowadząca do mocnego pogorszenia jakości widzenia. Na szczęście jest w pełni odwracalna: zmętniałą naturalną soczewkę w oku można bowiem zastąpić nowoczesną soczewką sztuczną.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są przyczyny zaćmy,
• jakie są rodzaje zaćmy,
• jakie są objawy zaćmy,
• na czym polega leczenie zaćmy.

Soczewka oka to przezroczysta, otoczona torebką struktura położona w gałce ocznej (za tęczówką), która jest niezbędna do prawidłowego widzenia. Niestety, zdarza się tak, że soczewka oka traci swoją przezroczystość i staje się coraz bardziej mętna, co utrudnia przepuszczanie światła, a w konsekwencji – pogarsza jakość widzenia. Ten stan określa się mianem zaćmy (katarakty). Jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób oczu na świecie, dotykająca osoby obu płci i w różnym wieku. I choć stuprocentowo skuteczna profilaktyka zaćmy nie jest możliwa (mętnienie soczewki jest bowiem jednym z naturalnych procesów starzenia), to współczesna okulistyka zna skuteczne metody leczenia zaćmy.

Zaćma – przyczyny

Jak już wcześniej wspomniano, bezpośrednią anatomiczną przyczyną zaćmy jest mętnienie soczewki oka. Ten proces może być jednak wywoływany przez rozmaite czynniki:

• predyspozycje genetyczne,
• palenie papierosów,
• niezdrową dietę,
• wiek powyżej 65. roku życia (tzw. zaćma starcza),
• niektóre choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzycę lub tężyczkę (tzw. zaćma następowa),
• urazy gałki ocznej (tzw. zaćma pourazowa),
• inne przewlekłe choroby oczu (tzw. zaćma wikłająca).

U noworodków i małych dzieci bywa diagnozowana zaćma wrodzona – jej przyczyny nie są do końca poznane, ale przypuszcza się, że jej występowanie może być związane z przyjmowaniem przez ciężarną matkę nieodpowiednich leków lub przebytymi w trakcie ciąży infekcjami lub chorobami (np. różyczką). Z kolei zaćma wtórna to tworzące się po operacyjnym usunięciu zaćmy ponowne zmętnienie tylnej torebki soczewki oka, która w trakcie zabiegu pozostaje nienaruszona.

Rodzaje zaćmy

Istnieją także inne klasyfikacje zaćmy. Ze względu na lokalizację zmian w soczewce wyróżnia się:

• zaćmę korową – zajmuje brzegi soczewki,
• zaćmę jądrową – zajmuje centrum soczewki,
• zaćmę podtorebkowo-tylną – zajmuje tylną część soczewki.

Zaćma – objawy

Główne objawy zaćmy to postępujące pogarszanie się jakości i ostrości widzenia, które może występować w postaci:

• problemów z oceną odległości,
• zamglonym widzeniem kolorów,
• kłopotów z poruszaniem się,
• zwiększonej wrażliwości na światło,
• dużych problemów z widzeniem w nocy,
• konieczności częstej zmiany okularów,
• potrzeby włączania mocniejszego światła do czytania.

Występowanie tego typu objawów powinno skłonić do jak najszybszej wizyty u okulisty.

Zaćma – leczenie

Jedyną metodą leczenia choroby jest operacja zaćmy – polega ona na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej soczewką sztuczną. Operację zaćmy najczęściej przeprowadza się metodą fakoemulsyfikacji – zmętniała soczewka jest rozdrabniana przez lekarza przy użyciu ultradźwięków i wysysana przez mikronacięcie. Następnie tą samą drogą lekarz umieszcza w oku soczewkę sztuczną. Warto wiedzieć, że istnieje wiele różnych rodzajów sztucznych soczewek, które posiadają np. filtr światła UV albo korygują współistniejące wady wzroku.

Usunięcie zaćmy jest zabiegiem mało inwazyjnym, w zdecydowanej większości przypadków wykonywanym w trybie ambulatoryjnym w znieczuleniu miejscowym – pacjent opuszcza szpital tego samego dnia. Powikłania tego zabiegu są rzadkie, a poprawa jakości widzenia – natychmiastowa!